กรมส่งเสริมการเกษตร ลุยต่อ! ลดการเผาพื้นที่ 17 จังหวัด ตามแนวทาง 3R Model ลดปัญหาหมอกควันยั่งยืน

  
กรมส่งเสริมการเกษตรลุยต่อ แก้ปัญหาหมอกควัน เน้นการบริหารจัดการและแก้ไขปัญหาการเผาในพื้นที่เกษตร 17 จังหวัดภาคเหนือ โดยใช้งานวิจัย เทคโนโลยี นวัตกรรม และความร่วมมือจากหลายภาคส่วนตามแนวทาง 3R Model จนทำให้เชียงรายรับรางวัล “เลิศรัฐ” พิษณุโลกทำ “ฟางข้าวทองคำ” รวย 18 ล้าน ส่วนเชียงใหม่ดันแม่แจ่มโมเดลสู่ยั่งยืน

ทั้งนี้ หลังการเกิดปัญหาหมอกควัน และฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5 มาต่อเนื่องนั้น สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 6 จังหวัดเชียงใหม่ แจ้งว่าได้มีการขับเคลื่อนการดำเนินงานลดการเผาในพื้นที่เกษตรอย่างต่อเนื่องในพื้นที่ 17 จังหวัดภาคเหนือ ผ่านการจัดงานรณรงค์ ประชาสัมพันธ์ สร้างการรับรู้ ให้แก่เกษตรกรในพื้นที่ การนำแนวทาง 3R Model มาเป็นแนวทางในการขับเคลื่อนงานควบคู่ไปกับการดำเนินงานส่งเสริมการเกษตรในพื้นที่ และมุ่งเน้นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม สร้างมูลค่าเพิ่มจากการบริหารจัดการเศษวัสดุและจัดการแปลงที่ปลอดการเผา สู่มาตรฐาน GAP เพื่อสร้างสินค้าเกษตรคาร์บอนต่ำและสร้างรายได้ให้กับเกษตรกร โดยใช้งานวิจัย เทคโนโลยี นวัตกรรม และความร่วมมือจากหลายภาคส่วนตามแนวทาง 3R Model ซึ่งประกอบด้วย

1.Re-Habit : ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการปลูกพืชแบบไม่เผา 2.Replace with High Value Crops : เปลี่ยนชนิดและวิถีการปลูกพืชบนพื้นที่สูง 3.Replace with Alternate Crops : เปลี่ยนชนิดและวิธีการปลูกพืชบนพื้นที่ราบโดยเน้นการจัดการเศษวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร

นอกจากนี้ยังมีการเข้าร่วมเสวนาเชิงวิชาการนำเสนอประเด็นเรื่อง “เกษตรไม่เผา เธอรัก (ภู) เขา ดาวก็รักเธอ” ที่เกี่ยวข้องกับผลกระทบของการเผาในพื้นที่การเกษตร ในหลาย ๆ มิติ ทั้งในแง่ของเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ตามนโยบายที่ ร.อ.ธรรมนัส พรหมเผ่า เมื่อครั้งเป็น รมว.เกษตรและสหกรณ์ ได้มอบนโยบายการขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาการเผาในพื้นที่การเกษตรอย่างยั่งยืนโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ที่อุทยานดาราศาสตร์ สิรินธร อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่

จากการดำเนินงานอย่างจริงจังและต่อเนื่อง ส่งผลให้หลายพื้นที่ประสบผลสำเร็จในการขับเคลื่อนงานลดการเผา ในพื้นที่เกษตร อาทิ จังหวัดเชียงราย “Chiang Rai Zero Burn Model” ได้รับรางวัลเลิศรัฐ ปี 2567 ประเภทสัมฤทธิผลประชาชนมีส่วนร่วม โดยการจัดการฟางข้าวแบบปลอดการเผาด้วยการส่งเสริมการอัดฟางและไถกลบ สร้างรายได้ สร้างงาน สร้างคุณภาพชีวิตที่ยั่งยืนแก่ชุมชน และจังหวัดพิษณุโลก  การดำเนินกิจกรรม “ฟางทองคำ ลด PM2.5 เพิ่มมูลค่าอย่างยั่งยืน” ส่งเสริมให้เกษตรกรในพื้นที่ลดการเผาตอซังข้าว ซึ่งเป็นต้นเหตุของฝุ่นละออง PM2.5 และสร้างรายได้จากการอัดฟางข้าวจำหน่าย เกษตรกรในพื้นที่มีการรวมตัวก่อตั้งชมรมฟางอัดก้อนพิษณุโลก และจดทะเบียนวิสาหกิจชุมชนฟางอัดก้อนพิษณุโลก เพื่อส่งเสริมการนำฟางข้าวมาใช้ประโยชน์และรวบรวมเพื่อการค้า โดยได้ทำสัญญาซื้อขายฟางก้อน จำนวน 9 แสนก้อน มูลค่ารวม 18 ล้านบาท ซึ่งช่วยสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกร 

สำหรับจังหวัดเชียงใหม่ ดำเนินโครงการ “แม่แจ่มโมเดล” หมู่บ้านนำร่องปลอดการเผาในพื้นที่เกษตรที่ช่วยแก้ปัญหาการถูกชะล้างของหน้าดินบนพื้นที่สูง อันเกิดจากการปลูกข้าวโพดซึ่งเป็นพืชเชิงเดี่ยว ด้วยการปรับเปลี่ยนวิถีการผลิตส่งเสริมการปลูกพืชผสมผสานที่มีตลาดรองรับ ซึ่งช่วยยับยั้งการบุกรุกป่า ลดปัญหาหมอกควันที่เกิดจากการเผาไร่ สร้างรายได้อย่างยั่งยืน
 
นายเรืองพจน์ ธารานาถ ผอ.สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 6 จังหวัดเชียงใหม่ กล่าวว่า สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 6 จังหวัดเชียงใหม่ ยังดำเนินการลดการเผาในพื้นที่เกษตรอย่างต่อเนื่อง โดยมุ่งเน้นการปรับเปลี่ยนแนวคิดในการทำเกษตรแบบดั้งเดิมเป็นการทำเกษตรแบบปลอดการเผา และมุ่งสร้างจิตสำนึกให้แก่เกษตรกรในระยะยาว รวมทั้งแสวงหาความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน รวมถึงหน่วยงานภาคีต่าง ๆ เพื่อเป็นเครือข่ายในการขับเคลื่อนการดำเนินงานและแก้ไขปัญหาในพื้นที่อย่างยั่งยืนต่อไป.